HAYVAN SAĞLIĞI ve ZABITASI YÖNETMELİĞİ

Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No : 22/02/1989 - 89/13838

Dayandığı Kanun Tarihi - No : 08/05/1986 - 3285

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi - No : 15/03/1989 - 20109

BİRİNCİ KISIM : GENEL HÜKÜMLER

BİRİNCİ BÖLÜM : AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR

AMAÇ

Madde 1 - Bu Yönetmelik, hayvanlardan ve hayvan maddelerinden insan ve hayvanlara geçebilen hastalıklardan korunulmasını ve bulaşıcı hayvan hastalıkları ile mücadele esas ve usullerini tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır.

KAPSAM

Madde 2 - Bu Yönetmelik;

a) Hayvan sağlığını korumaya,

b) Bulaşıcı hastalıklarla mücadeleye ve bu hususta her türlü tedbirleri almaya,

c) Ülke içindeki hayvan hareketlerine, hayvan maddelerinin sevkine,

d) Hayvan ve hayvan maddelerinin ithal ve ihracını hayvan sağlığı açısından düzenlemeye ve muayeneye,

dair yapılacak işlemleri kapsar.

TANIMLAR

Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık; Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığını,

b) Hükümet veteriner hekimi; Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun uygulanmasında ve bu Yönetmeliğin tatbikinde görevlendirilen kamuda veya serbest çalışan veteriner hekimleri,

c) Serbest veteriner hekim; 09/03/1954 tarihli ve 6343 sayılı Kanunda belirtilen şartları haiz ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olmaksızın çalışan veteriner hekimleri,

d) Hastalıktan şüpheli; açık ve tam olmayan hastalık belirtisi gösteren hayvanları,

e) Bulaşmadan şüpheli; hastalığın hiç bir belirtisini, göstermemekle beraber, hastalığı almış olduğu kabul edilen hayvanları,

f) Hayvan maddeleri; et, süt, yumurta, havyar, bal, deri, yün, yapağı, tiftik, bağırsak, sakatat, yenilebilen iç organlar, tırnak, kıl, tüy, boynuz, kan, kemik, gübre ve bunlar gibi hayvan maddelerini,

g) Tespit edilen gümrük kapısı; hayvan ve hayvan maddelerinin ithal ve ihracında yetkilendirilen gümrük kapılarını,

h) Hayvan sahibi vekili; noterlikçe düzenlenmiş belge ile kendisine yetki verilmiş olan kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÜLÜM : SINIRLARDA SAĞLIK ZABITASI

İHBARI MECBURİ HASTALIKLARIN BELİRLENMESİ

Madde 4 - Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununa tabi ve ihbarı mecburi hayvan hastalıkları, Bakan onayı ile teşkil olunan Hayvan Sağlığı Danışma Kurulunca belirlenir ve hastalıklara ait liste Bakanlık tebliği olarak Resmi Gazete'de yayımlanır.

Resmi Gazete'de yayımlanan ihbarı mecburi hastalıklardan biri veya bir kaçının listeden çıkarılması veya yeni hastalıkların ilavesi gerektiğinde, konu Hayvan Sağlığı Danışma Kurulunda müzakere edilir. Hayvan Sağlığı Danışma Kurulu görüşünün Bakanlıkça uygun bulunması halinde hazırlanan liste Bakanlık tebliği olarak Resmi Gazete'de yayımlanır.

HAYVAN VE HAYVAN MADDELERİNİN İTHAL ve İHRAÇ YERİ

Madde 5 - Yabancı ülkelerle yapılacak her nevi hayvan ve hayvan maddelerinin ithal ve ihracı Bakanlık ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından tesbit edilen gümrük kapılarından yapılır. Gümrük kapısı açılabilmesi için bu yerlerde Gümrük İdaresi bulunması şarttır. Maliye ve Gümrük Bakanlığının olumlu görüşü alınarak belirlenen gümrük kapıları Bakanlık tebliği ile Resmi Gazete'de yayımlanır.

MENŞE ŞAHADETNAMESİ ve VETERİNER SAĞLIK RAPORU ARANMASI MECBURİYETİ

Madde 6 - Yurda kara, su ve hava yollarıyla ithal olunacak hayvan ve maddelerinin sahipleri, vekilleri veya nakledicileri bunların çıkış yerinde salgın ve bulaşıcı hayvan hastalığı olmadığına ve sağlıklı bulunduklarına dair menşe ve resmi veteriner hekim tarafından verilmiş sağlık raporunu göstermeye mecburdurlar.

Menşe ve veteriner sağlık raporları ayrı ayrı veya tek bir belge halinde düzenlenmiş olabilir. Bunların mutlaka hayvan ve hayvan maddelerinin çıktıkları ülkenin yetkili devlet veterineri tarafından imzalanıp bağlı bulunduğu servisin resmi mühürü ile de tasdik edilmiş olması gereklidir.

Sağlık raporları özel veteriner hekim tarafından tanzim edilmiş ise, bunların yetkili devlet veteriner hekimi tarafından tasdik edilmiş olması mecburidir.

MENŞE ve SAĞLIK RAPORLARINDA ARANAN HUSUSLAR

Madde 7 - Menşe ve sağlık raporlarında; hayvanların nevi, cinsi, adedi, sahibinin adı, adresi, çıkış, kontrol ve varış yerleri; hayvan maddelerinin nevi, miktarı, ambalajlarının şekli, balya adedi, markası, ağırlığı, seri numarası, sahibinin isim ve adresi, çıkış, kontrol ve varış yerleri yazılır. Damızlık büyükbaş hayvanlardan tek tırnaklılar için ayrıca tasdikli eşkal cetveli, çift tırnaklı hayvanlar için de kulak numaralarını gösterir tasdikli liste eklenir. Diğer hayvanlar için menşe ve sağlık raporları düzenlenmesi yeterlidir.

İthal edilecek damızlık hayvanlarla ilgili sağlık ve teknik şartlar Bakanlıkça belirlenir ve bu hususta belgeler de aranır.

Kasaplık hayvanların ithali ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir.

MENŞE ve VETERİNER SAĞLIK RAPORLARININ LİSANI, GEÇERLİLİK SÜRESİ

Madde 8 - (Değişik madde: 04/10/2000 - 2000/1418 S.Yön./1. md.)

Menşe ve sağlık raporları, hayvan ve hayvan maddelerinin ithal edildiği ülke lisanına ilaveten Türkçe, İngilizce, Fransızca lisanlarından biri ile ve son sevk edildikleri yerlerden, sevklerinden en fazla iki gün önce tanzim edilir.

Menşe ve sağlık raporlarının geçerlilik süresi Bakanlıkça belirlenir.

İLK KONTROL ve RAPOR TANZİMİ

Madde 9 - Kara, su ve hava yollarıyla hudut kapılarına, deniz veya hava limanlarına gelecek hayvanların ilk muayeneleri kapı ve limanlardaki kara, su ve hava taşıt araçları içinde yapılır. Bu muayenede; hayvanların sağlık durumları ile menşe ve sağlık raporunda belirtilen hususlara uygun bulunup bulunmadıkları hükümet veteriner hekimi tarafından incelenir. İlk muayene sonunda menşe ve veteriner sağlık raporunda belirtilen özellikte bulunan sağlıklı hayvanlar son muayenelerinin yapılacağı muayene istasyonlarına, tahaffuzhanelere veya istasyon, rıhtım ve hava limanlarındaki hayvan parklarına gönderilir.

Hayvan maddelerinin ilk muayenesi kara, su, hava nakil vasıtalarında yapılıp, gerektiğinde laboratuvara gönderilmek üzere materyal alınır ve ilk muayene sonucuna ait işlem, bunların tahaffuzhaneye veya gümrük ambarlarına taşınmasından sonra yapılır. Son muayeneleri buralarda yapılarak, hastalık bulunmadığı anlaşıldıktan sonra ithali için gümrük idaresine verilmek üzere bir rapor düzenlenir veya mevcut evrakın uygunluğu tasdik edilir.

Muayeneler hayvan ve hayvan maddelerinin sahibi veya sahipleri veya vekilleri huzurunda yapılır. Hayvan ve hayvan maddelerinin sahibi veya sahipleri veya vekilleri muayenelerde her türlü yardım ve kolaylığı göstermeye mecburdurlar.

İTHAL İZNİ VERİLMEYECEK HAYVAN ve HAYVAN MADDELERİ

Madde 10 - Veteriner sağlık raporu bulunmayan veya özellikleri belgelerindekine uymayan hayvan ve hayvan maddelerinin ithaline izin verilmez, mahalline reddolunur.

Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanlar ile, hastalık amilini taşıyan ve bulaşmadan şüpheli hayvan maddelerinin ithaline izin verilmez, mahalline reddolunur.

Menşe ve veteriner sağlık raporu bulunan, ambalajı yapılmış olmakla beraber; bozulmuş, kokmuş hayvan maddelerinin ithaline izin verilmez, mahalline reddolunur.

BELGE ARANMAYACAK HAYVAN MADDELERİ

Madde 11 - Yolcu beraberinde getirilecek fenni usullere göre kapatılmış kutulardaki her nevi su ürünleri, hayvan maddeleri konserveleri, pastırma ve sucuk gibi 5 kiloyu geçmeyen hayvan maddeleri ile kontrol, araştırma ve bilimsel çalışma amacıyla gönderilen numuneler için menşe ve veteriner sağlık raporu aranmaz.

SON MUAYENELERDE NAKİL ve BAKIM MASRAFLARI

Madde 12 - Hayvan ve hayvan maddelerinin son muayenelerinin yapılması için muayene yerlerine nakline kadar gerekli masraflar ve hayvanların bakım ve beslenmeleri sahiplerine aittir.

İTHALDE DEZENFEKSİYON BELGESİ GÖSTERME MECBURİYETİ

Madde 13 - Türkiye'ye hayvan ve hayvan maddeleri nakleden kara, su, hava ve diğer nakliye vasıtalarının sahipleri hayvan ve hayvan maddelerinin yüklenmesinden önce temizlendiğini, dezenfekte edildiğini ve tarihini ihtiva eden belgeyi ilk muayeneyi yapan veteriner hekime göstermek mecburiyetindedir. Temizlik ve dezenfeksiyon belgesi bulunmayan nakliye vasıtaları ve içindeki hayvan ve hayvan maddeleri son muayenelerin yapılacağı yerlere ve iç gümrüklere sevkedilmez. Ancak bu hususta yapılacak bütün masraflar vasıtanın ait olduğu şirket veya sahiplerine ait olmak suretiyle, hükümet veterineri gözetiminde talimatına uygun temizlik ve dezenfeksiyon yaptırıldıktan sonra son muayeneye alınmalarına ve yurt içine sevklerine izin verilir.

TRANSİT GEÇİŞLERDE BELGE İBRAZI

Madde 14 - Ülkemizden transit geçirilecek hayvan ve hayvan maddeleri için giriş kapılarında hükümet veteriner hekimlerince vize edilen menşe ve veteriner sağlık raporlarını hayvan veya hayvan maddelerinin sahip veya vekilleri ülkeden çıkarken, çıkış kapısındaki hükümet veteriner hekimine göstermek zorundadırlar.

HASTALIK ÇIKIŞLARINDA HUDUT KAPILARININ KAPATILMASI

Madde 15 - Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 4 üncü maddesine göre tesbit edilmiş bulunan hastalıklardan birinin hem hudut komşu olan veya ticari münasebette bulunduğumuz ülkelerde çıkması halinde, hastalığın durumuna göre hayvan maddelerinin girişine ithal kapıları kısmen veya tamamen kapatılır.

Salgın veya bulaşıcı hastalık ülkemize hudut olan memleketlerde veya ülkemizle ticari ilişkisi olan memleketlerde yaygın olarak hüküm sürdüğü takdirde, o memlekete karşı bütün ithal kapıları kapatılır.

HUDUT KAPILARININ YENİDEN AÇILMASI

Madde 16 - Salgın ve bulaşıcı hayvan hastalıkları sebebiyle kapatılan hudut kapılarının yeniden açılmasına hastalıkların nev'ine göre son hastanın öldürülmesi, ölmesi veya iyileşmesinin resmen bildirilmesi halinde sığır vebasında 60 gün, şapta 15 gün, çiçekde 60 gün, mavidilde 40 gün, at vebasında 60 gün geçtikten sonra müsaade olunur. Diğer hastalıklar için hudut kapısının bağlı bulunduğu il hayvan sağlık zabıtası komisyonunca bu Yönetmeliğin İkinci Kısmının "Yurtiçinde Sağlık Zabıtası ve Karantina Tedbirleri" başlığını taşıyan İkinci Bölümünde açıklanan ve hastalıkların özelliklerine göre belirlenen karantina süreleri dikkate alınır.

HUDUT BÖLGELERİNDEKİ KORDONLARIN KORUNMASI

Madde 17 - Kapatılmış hudut bölgelerinde hastalığın etrafa yayılma tehlikesi bulunduğu zaman mahalli zabıta kuvvetiyle muhafazası mümkün olmayan hallerde kordonlar genel asayiş görevi dışındaki askeri birliklerle de takviye edilir.

RAPORSUZ GETİRİLEN HAYVAN ve MADDELERİNE UYGULANACAK İŞLEMLER

Madde 18 - 08/05/1986 tarihli ve 3285 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre tesbit edilen gümrük kapılarına;

a) Veteriner sağlık raporu olmadan getirilen hayvan ve hayvan maddeleri ile herhangi bir bulaşıcı hastalığa yakalanmış olduğu tesbit edilen hayvanlar reddolunur, yurda girişleri yasaklanır.

b) Veteriner sağlık raporu olmadan getirilen ve reddi mümkün olmayan hayvanlardan hastalıklı veya hastalıklardan şüpheli görülenler tazminatsız olarak öldürülür ve imha olunur.

c) Veteriner sağlık raporu olmadan getirilen ve reddi mümkün olmayan, hastalık belirtisi göstermeyen hayvanlar son muayene yerlerine gönderilir. Buralarda, bütün bakım ve karantina masrafları sahiplerine ait olmak üzere 21 gün karantinaya alınır. Bu müddet içinde bulaşıcı hastalık taşımayanların ithaline izin verilir. Hastalıklı hayvanlar tazminatsız olarak öldürülür ve imha edilir.

d) Veteriner sağlık raporu olmadan getirilen ve reddi mümkün olmayan hayvan maddeleri bakım ve karantina masrafları sahiplerine ait olmak üzere karantinaya alınır. Bunların hastalık taşımadığı ilgili laboratuvarların muayenesi sonunda anlaşıldığında, ithaline izin verilir. Hastalık taşıdığı tesbit olunan hayvan maddeleri tazminatsız olarak imha olunur.

GÜMRÜK KAPILARI DIŞINDAN SOKULAN HAYVAN ve HAYVAN MADDELERİNE UYGULANACAK İŞLEMLER

Madde 19 - Tesbit edilen gümrük kapıları dışında hududun herhangi bir yerinden veteriner sağlık raporu ile veya raporsuz yurda sokulan hayvanlar bulundukları yerde mahalli mahkeme kararı ile müsadere edilerek her türlü bakım ve karantina masrafları sahibine ait olmak üzere karantinaya alınır. 21 günlük karantina sonunda hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanlar tazminatsız olarak öldürülür ve imha olunur. Sağlam bulunan hayvanlar Maliye ve Gümrük Bakanlığının ilgili mahalli teşkilatına, satılmak üzere teslim edilir.

Tespit edilen gümrük kapıları dışında hududun herhangi bir yerinden veteriner sağlık raporu ile veya raporsuz yurda sokulan hayvan maddeleri de mahalli mahkeme kararı ile müsadere edilerek karantinaya alınır. İlgili laboratuvarlarda yaptırılan muayene sonunda hastalık amili taşıdığı tesbit edilen veya bulaşmadan şüpheli hayvan maddeleri imha edilir. Muayene sonucu hastalık taşımadığı anlaşılan hayvan maddeleri ise usulüne uygun olarak satılmak üzere Maliye ve Gümrük Bakanlığının mahalli teşkilatına teslim edilir.

KAPATILMIŞ HUDUT KAPILARINDAN GİRİŞLERDE YAPILACAK İŞLEMLER

Madde 20 - Bulaşıcı hayvan hastalığı dolayısıyle kapatılmış olan hudut kapılarından, konulan yasağa rağmen memlekete hayvan sokulduğunda;

a) Hükümet veteriner hekimi tarafından bir tutanakla durum tesbit edilir. Mahalli mahkemece bu tutanağa istinaden hayvanlar derhal müsadere olunur.

b) Müsadere olunan hayvanlar hükümet veteriner hekimince muayene edilir. Hayvanlarda hastalık bulunduğu tesbit olunursa, tazminatsız olarak öldürülür ve imha edilir.

c) Müsadere edilen hayvanlarda hastalık belirtisi görülmemişse bütün masrafları sahiplerine ait olmak üzere 21 gün karantinaya alınır. Karantina süresi sonunda hastalık arazı göstermeyen hayvanlar Maliye ve Gümrük Bakanlığının mahalli teşkilatına, satılmak üzere teslim edilir. Hastalık arazı gösterenler öldürülür ve imha edilir.

Bulaşık hayvan hastalığı dolayısıyle kapatılmış hudut kapılarından, konulan yasağa rağmen memlekete hayvan maddeleri sokulduğunda;

a) Hükümet veteriner hekimi durumu bir tutanakla tesbit eder ve müsadere kararı alınmak üzere durum mahalli mahkemeye bildirilir.

b) Mahkeme tarafından müsaderesine karar verilen hayvan maddeleri hududun kapatılmasına sebep olan hastalığa hassas hayvanlara ait ise, hükümet veteriner hekiminin nezaretinde mahallinde dezenfeksiyona tabi tutulur. Dezenfekte edilen hayvan maddeleri Maliye ve Gümrük Bakanlığının mahalli teşkilatına, satılmak üzere teslim olunur.

c) Müsadere olunan hayvan maddelerinin hastalık amilini taşıdığının veya bulaşık olduğunun ilgili laboratuvar tarafından bildirilmesi halinde bu maddeler yakılarak, derin çukurlara gömülerek veya kimyevi maddelerle hükümet veteriner hekimi nezaretinde imha edilir.

Öldürülme ve imha şartlarının yerine getirilmesi esnasında çevre sağlığının korunması amacıyla ilgili mahalli kuruluşların görüşleri alınır.

Bulaşık hayvan hastalığı dolayısıyle kapatılmış hudut kapılarından yasağa rağmen memlekete mecburi olarak hayvan ve hayvan maddesi sokulması halinde bunlara da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.

GİRİŞLERDEKİ İTLAF ve İMHALARDA BELEDİYELERİN ve KÖY MUHTARLIKLARININ SORUMLULUĞU

Madde 21 - Tespit edilen gümrük kapılarına getirilen veya gümrük kapıları dışında hududun herhangi bir yerinden yurda sokulan hayvanlar ile hayvan maddelerinden imha edilmesine karar verilenler için mahalli belediye ve köy muhtarlıkları yer göstermek mecburiyetindedir. Öldürme ve imha işlemleri hükümet veteriner hekiminin nezaretinde belediye veya köy muhtarlıkları ekiplerince yapılır.

İHRACATTA MÜRACAAT, MUAYENE ve BELGE TANZİMİ

Madde 22 - Ülkemizden yabancı memleketlere ihraç edilecek hayvanların ve hayvan maddelerinin sahipleri bu hayvanların ve hayvan maddelerinin menşelerinde salgın ve bulaşıcı hayvan hastalığı olmadığına dair belediyeden, belediye olmayan yerde köy muhtarlıklarından menşe şahadetnamesi alır ve veteriner sağlık raporu almak üzere hükümet veteriner hekimine müracaat eder.

Hayvan ve hayvan maddesi ihraç edeceklerin hükümet veteriner hekimine müracaatları üzerine hükümet veteriner hekimi hayvan ve hayvan maddelerini muayene yerlerinde muayene eder. Belediye veya köy muhtarlığından alınmış olan menşe şahadetnamesine göre gerekli kontrolü yaptıktan sonra, ihraç edilecek hayvanlar sağlam ise yurtiçi veteriner sağlık raporunu düzenleyerek imza karşılığı hayvan sahibine verir.

Yurtiçi veteriner sağlık raporu ile hudut kapısına, ihraç istasyonu veya iskelesine getirilen hayvanlar veya hayvan maddeleri hükümet veteriner hekimi muayene ve kontrol edilir. Yurtiçi veteriner sağlık raporunda belirtilen hususlara uygun bulunması halinde ihracata ait veteriner sağlık raporu tanzim edilerek ihracına izin verilir.

Veteriner sağlık raporunda belirtilen hususlara, genelge veya talimatlarda belirtilen esaslara uyulmaması veya bir hastalık tespiti halinde, hayvanların ihracına izin verilmeyerek aynı vasıta ile menşeine iade edilir. Menşeine iade edilen hayvanlar hakkında gerekli işlemlerin yapılmasını sağlamak için Bakanlığın ilgili il/ilçe müdürlüğüne bilgi verilir.

İHRACATTA KULLANILACAK RAPORLAR

Madde 23 - İhracatta kullanılacak veteriner sağlık raporları Bakanlıkça hazırlanır; ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtılır. Bu raporlar yurtiçi hayvan hareketlerinde kullanılmaz.

YABANCI ÜLKELERDE HASTALIK ÇIKIŞINDA İHRACAT

Madde 24 - Ülkemize hem hudud komşu ülkelerde veya hayvan ve maddeleri yönünden ticari ilişkilerimiz bulunan diğer ülkelerde bulaşık hayvan hastalığı çıktığında; gerek hem hudud ülkelere yapılacak, gerekse bu ülkeler üzerinden transit olarak diğer ülkelere yapılacak hayvan ve maddeleri ihracı Bakanlık talimatı ile düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : HASTALIKLARIN ÇIKIŞINDA HABERLEŞME, HASTALIK İHBARI

KÖYLERDE HASTALIK İHBARI

Madde 25 - Bir yerde hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri görülürse bu durumun köylerde hayvan sahipleri, çobanlar, celepler, hayvan bakıcıları tarafından köy muhtarlarına bildirilmesi mecburidir. Köy muhtarı bulunmadığı takdirde jandarma karakoluna haber verilir.

Hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri ihbarını alan köy muhtarı veya karakol komutanı mülki amire yahut Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne haber vermekle yükümlüdür.

GEZİCİ SÜRÜLERDE HASTALIK İHBARI

Madde 26 - Hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri gezici sürülerde görülürse bunların sahipleri, koruyucuları, çobanları, en yakın köy muhtarlarına, bulunmadığı hallerde jandarma karakoluna hastalığı bildirmek zorundadır.

DİĞER HASTALIK İHBARI

Madde 27 - Hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri işletmelerde veya çiftliklerde görülürse bu durumun çobanlar yahut hayvan bakıcıları tarafından işletme veya çiftlik sahibine, çiftlik kahyalarına bildirilmesi mecburidir.

Hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri haberini alan çiftlik-işletme sahibi veya çiftlik kahyası en yakın muhtara, jandarma karakoluna, belediye başkanına, mahallin mülki amirine veya Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne yazılı veya sözlü olarak bildirmekle yükümlüdür.

ŞEHİR ve KASABALARDA HASTALIK İHBARI

Madde 28 - Hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri şehir ve kasabalarda görülürse, hayvan sahipleri, koruyucuları, bakıcıları veya çobanları bu durumu mahallin mülki amirine, belediye başkanına, jandarma karakoluna, polise veya Bakanlık il ve ilçe müdürlüğüne yazılı veya sözlü olarak bildirmekle yükümlüdür.

GEMİLERDE HASTALIK İHBARI

Madde 29 - Hayvan hastalığı veya sebebi belli olmayan hayvan ölümleri gemilerde görülürse hayvan sahipleri, koruyucuları, çobanları, hayvan bakıcıları durumu kaptana bildirmek zorundadırlar. İhbarı alan kaptan gümrük idaresine bildirmek mecburiyetindedir. Gümrük idaresi de bu durumu mahallin en büyük mülki amirine bildirmekle yükümlüdür.

TRENLERDE HASTALIK İHBARI

Madde 30 - Hayvan hastalığı veya sebebi belli olmayan hayvan ölümleri trenlerde görülürse hayvan sahipleri, koruyucuları, çobanları, hayvan bakıcıları durumu istasyon idaresine bildirmek ve ihbarı alan istasyon idaresi mahallin en büyük mülki amirine haber vermekle yükümlüdür.

GÜMRÜKLERDE HASTALIK İHBARI

Madde 31 - Hayvan hastalığı veya sebebi belli olmayan hayvan ölümleri sınırlarda yahut gümrüklerde görülürse gümrük idaresi mahallin en büyük mülki amirine derhal haber vermekle yükümlüdür.

SERBEST VETERİNER HEKİM ve VETERİNER SAĞLIK TEKNİSYENLERİNİN İHBAR YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Madde 32 - Serbest veteriner hekim veya serbest veteriner sağlık teknisyenleri bir yerde hayvan hastalığı yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri gördüğünde en yakın köy muhtarına, jandarma karakoluna, polis veya belediye zabıtasına, mahallin mülki amirine veya Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.

HASTALIK ÇIKAN BÖLGELERE YAKIN ÇEVREDE İHBAR ŞEKLİ

Madde 33 - Hayvan hastalığının yaygın olarak hüküm sürdüğü bölgelere yakın yerlerde bir hayvanın hastalanması veya ölmesi halinde dahi hayvan sahibi, hayvan bekçisi, koruyucusu, çobanı veya celepler en yakın muhtara yahut jandarma karakoluna haber vermekle yükümlüdürler. İhbarı alanlar derhal mahallin en büyük mülki amirine haber vermek zorundadır.

HASTALIĞI HABER ALANLARIN SORUMLULUĞU

Madde 34 - Bir yerde hastalık yahut sebebi belli olmayan hayvan ölümleri olduğu ihbarını alan 3285 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde yazılı görevliler en seri vasıta ile mahallin mülki amirine veya Bakanlık il/ilçe müdürlüğüne yazılı veya sözlü olarak haber vermekle yükümlüdürler.

SİLAHLI KUVVETLERE AİT HAYVANLARDAKİ HASTALIK ÇIKIŞINDA YAPILACAK İŞLEMLER

Madde 35 - Silahlı Kuvvetlere ait hayvanlarda çıkan hastalığın adı, çıkış zamanı, hasta ve ölen hayvan sayısı, nereden bulaştığı, sirayete maruz hayvan sayıları, hastalığın söndürülmesi için alınan tedbirler mülki makamlara bildirilir.

Silahlı Kuvvetlere ait hayvanlarda çıkan hastalıkların mücadelesi ve hastalığın söndürülmesi 3285 sayılı Kanun ve bu Yönetmelikte gösterilen esaslara göre Silahlı Kuvvetlerce yapılır.

Silahlı Kuvvetlere ait hayvanlarda çıkan hastalığın söndürülmesi için ilgili komutanlıkça mülki makamlardan yardım istendiği taktirde mevcut imkanlara göre aşı, serum, biyolojik madde yardımı yapılır; veteriner hekim ve diğer ilgili personel görevlendirilir.

DÖRDÜNCÜ BÜLÜM : HASTALIK ÇIKIŞINDA ALINACAK GENEL TEDBİRLER

VETERİNER HEKİM GELİNCEYE KADAR YAPILACAK İŞLEMLER

Madde 36 - Bir yerde salgın hayvan hastalığının çıktığı ihbar edildiğinde, bu haberi alan makamlar illerde Bakanlık il müdürlüğüne, ilçelerde ilçe müdürlüğüne derhal bildirir.

Hükümet veteriner hekimi hastalık çıkan yere gelinceye kadar o yerdeki idari makamlar, belediye yahut köy ihtiyar heyeti ölen hayvanları veteriner hekimin muayenesi için muhafaza altına alır. Hasta hayvanları ayrı bir yerde, sağlam hayvanları başka bir yerde bulundurur. Hasta hayvanların bulunduğu yere giriş ve çıkışları önler. Hastaların temas ettiği ve hastalara ait her çeşit eşya, hayvan yemi ve hayvan maddelerinin dışarıya çıkarılmasını yasaklar. Hasta hayvanların bakımı için bir kişi görevlendirilir. Görevli kişinin dışında tecrit mahalline hiç kimsenin girmesine izin verilmez.

TECRİT EDİLEN HAYVANLARIN BAKIMI

Madde 37 - Mahalli idari makamlar, belediye ve köy ihtiyar heyetleri tarafından tecrit edilen hayvanların suları ve yiyecekleri o mahalde bulunan ve temas ettirilmeyen kaplarla verilir. Hastalıklı yerden hayvan çıkarılmaz; buraya başka yerden hayvan sokulmaz.

ÖLEN HAYVANLARA YAPILACAK İŞLEM

Madde 38 - Hastalık çıkan yere hükümet veteriner hekimi gelinceye kadar ölen hayvanlar muayene için muhafaza altına alınır. Ölen hayvanın kokuşması halinde, bu hayvanların derileri yüzülmeden ve uygun bir şekilde nakledilerek hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yeraltı sularını kirletmeyecek şekilde en az iki metre derinliğindeki çukurlara kireçlenerek gömülmeleri veya yakılmaları mahalli idari makamlar tarafından temin olunur.

HÜKÜMET VETERİNER HEKİMİNİN HASTALIK YERİNE GİTMESİ

Madde 39 - Bir yerde salgın hayvan hastalığı çıktığını haber alan hükümet veteriner hekimi en seri vasıta ile en geç 24 saat içinde hastalık yerine gider. İl yahut ilçe müdürü gerekli vasıtayı temin etmekle yükümlüdür. Hastalık yerine gidilmesi için il veya ilçe müdürlüğünün imkanlarının yeterli olmadığı durumlarda mülki ve mahalli idare ve zabıta makamları gereken her türlü kolaylığı ve yardımı göstermeye mecburdur. Gerektiğinde mülki idare amiri Silahlı Kuvvetlerin yardımını ister.

KORDON ve KARANTİNADA MÜLKİ AMİRİN SORUMLULUĞU

Madde 40 - Hayvan Sağlığı Zabıtası Komisyonu kararına göre hastalık bölgesine konulan kordonun ve karantinanın yürütülmesi ve korunması köylerde bekçi ve korucular ile mahalli jandarma karakolu tarafından yapılır. İl ve ilçelerde polis ve belediye zabıtası marifetiyle yerine getirilir. Mülki amir gerekli bütün tedbirleri almakla yükümlüdür.

Kordon ve karantinanın mahalli zabıta kuvvetleri ile korunması mümkün olmayan hallerde en büyük mülki idare amiri Silahlı Kuvvetlerden takviye talep eder.

HASTALIK YERİNİN İLANI

Madde 41 - Hastalıklı hayvanlar ile bulaşmadan şüpheli hayvanların, bunların maddelerinin ve bulaşmaya vasıta olacak eşyanın kordon altından veya tecrit edildikleri yerden çıkarılmalarını önlemek için hastalık sahası tespit edilerek mahalli vasıtalarla ilan olunur.

İlan olunan hastalık sahasının hududlarını belirlemek için giriş-çıkış yerlerine hayvan hastalığının işareti olarak hastalığın adı yazılı levhalar dikilir.

Madde 42 - Kordon ve tecrit mahallerinde giriş-çıkış yasağı olan haller şunlardır :

a) Kordon altından veya tecrit yerlerinden hastalıklı, hastalıktan veya bulaşmadan şüpheli hayvanlar ile bunların maddelerinin ve bulaşmaya vasıta olabilecek eşya ve yemlerin çıkarılmasına müsaade olunmaz.

b) Kordon altındaki yer ile tecrit mahallerine, çıkan hastalığa hassas hayvanların girişine izin verilmez.

c) Kordon altında bulunan yerdeki mezbaha ve kombinaya kesilmek üzere getirilen hayvanların girişine izin verilir. Kesilmeyen hayvanların kordon dışına çıkışına müsaade edilmez.

d) Kordon altındaki sahadan veya tecrit yerinden izinsiz hayvan çıkarıldığında hayvanlara el konularak karantina ve bakımı sahiplerine ait olmak üzere 21 gün süre ile karantinaya alınır. Karantina sonunda sağlam oldukları anlaşılanlar masrafı sahibine ait olmak üzere temizlik ve dezenfeksiyona tabi tutulduktan sonra sahibine teslim edilir. Hasta hayvanlar hakkında bu Yönetmeliğin İkinci Kısmının İkinci Bölümünde yer alan hükümlere göre işlem yapılır. Bulaşmadan şüpheli etinden istifade edilmesinde mahzur bulunmayan hayvanlar, kesilmek ve tüm masrafları sahibine ait olmak üzere, en yakın mezbahaya sevkedilir. İzinsiz hayvan çıkaranlarla sahipleri hakkında 3285 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre işlem yapılmak üzere mahalli mahkemeye sevk edilir.

Kordon altından veya tecrit edildikleri yerden kesilmek üzere hayvanların çıkarılması gerektiği hallerde hastalığı takiple görevli hükümet veteriner hekimine müracaat edilir. Hükümet veteriner hekimi durumu bir raporla tespit eder. Rapor ilgili hayvan sağlık zabıtası komisyonu tarafından incelenir. Uygun görülürse nakil kararı verilir.

Nakline karar verilen hayvanlar kordon altından veya tecrit edildikleri yerden kapalı ve dışarı ile teması olmayan vasıtalara yüklenir. Hayvanlar kesim yerine varıncaya kadar bulundukları vasıtadan indirilmez. Yem artıkları, eşyaları ve gübreleri bir yerde toplanarak imha edilir. Kullanılabilir durumdaki eşyalar dezenfekte edilerek sahiplerine verilir. Hayvanların kesildikten sonra derileri dezenfeksiyona tabi tutulur. İmhası gerekli organlar imha edilir. Kesim yapılan yer dezenfekte edilip yıkandıktan sonra başka hayvanların kesimine müsaade edilir.

Hayvanların naklinde kullanılan vasıtalar hükümet veteriner hekimi nezaretinde dezenfekte edilir. Dezenfeksiyonu yapılmayan vasıtaların hareketine izin verilmez.

Kordon altından veya tecrit yerinden kesilmek üzere mezbahaya veyahut diğer kesim yerlerine nakledilecek hayvanlar şap hastalığına yakalanmış ise nakil vasıtalarının kapalı ve hastaların akıntılarını sızdırmayacak yapılışta olması zorunludur. Kesilen hastalıklı hayvanların başları, memeleri ve ayakları derhal imha edilir. Derileri dezenfeksiyona tabi tutulur.

(Ek fıkra: 05/06/1995 - 95/6966 K. ) Diğer işlemler, bu Yönetmeliğin ikinci kısmının ikinci bölümünde yer alan hükümlere göre yapılır.

BİYOLOJİK MADDE UYGULAMALARI

Madde 43 - Hayvan hastalıklarının teşhisi maksadı ile biyolojik madde kullanılması gereken durumlarda uygulamalar kamu kuruluşlarında görevli veteriner hekimler ile bu Yönetmelik çerçevesinde görevlendirilen serbest veteriner hekimler tarafından yapılır. Uygulama sonuçları tatbikatı yapan veteriner hekim tarafından bir raporla Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne bildirilir. İhbarı ve takibi mecburi bir hastalık teşhis olunduğunda bu Yönetmeliğe göre işlem yapılır.

AŞI ve İLAÇ UYGULAMALARI

Madde 44 - 08/05/1986 tarihli ve 3285 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine göre tespit ve ilan edilen hastalıklardan birinin çıkışında hastalıkla mücadele, tedavi ve koruma amacı ile aşı, serum ve ilaç uygulaması hükümet veteriner hekimi veya sorumluluğundaki veteriner sağlık teknisyeni tarafından yapılır. Hastalık tehlikesi görülen yerlerde veya evvelki yıllarda hastalık çıkmış mahallerde koruyucu aşılama ve ilaçlamalar Bakanlığın vereceği program ve emirlere göre hükümet veteriner hekimleri, serbest veteriner hekimler veya bunların sorumluluğunda veteriner sağlık teknisyenleri tarafından yapılır. Bakanlıkça verilen programı uygulamayan serbest veteriner hekim ve veteriner sağlık teknisyenleri hakkında 3285 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi hükümleri uygulanır.

SERBEST VETERİNER HEKİMLERCE YAPILACAK KORUYUCU AŞILAMA ve İLAÇLAMALAR

Madde 45 - Serbest veteriner hekimler koruyucu aşılama ve ilaçlama yapacakları yerleri her yıl Aralık ayı başında bir programa bağlayarak Bakanlık il ve ilçe müdürlüğüne bildirirler. Bakanlık programı dışındaki yerler için gerekli aşıların bedeli ilgili laboratuvarların hesabına yatırılmak üzere aşılar ya doğrudan üretim merkezinden verilir veya serbest veteriner hekimin adresi belirtilerek ilin bağlı bulunduğu aşı stok merkezine gönderilir. Aşı üretim veya stok merkezi serbest veteriner hekime verilen/gönderilen aşının nev'ini ve miktarını bir yazı ile il/ilçe müdürlüğüne bildirir. Lüzumu halinde belirlenen program dışında da ek aşı talep edilebilir. Serbest veteriner hekimler yaptıkları aşılamaların cinsini, yerini, tarihini, hayvan nev'i ve sayılarını her ayın ilk haftasında il/ilçe müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdür.

SERBEST VETERİNER HEKİMLERİN AŞI KULLANIMINDA UYACAKLARI KURALLAR ve DENETİM

Madde 46 - Serbest veteriner hekimler almış oldukları aşıları usulüne uygun olarak nakletmek, muhafaza için işyerlerinde soğutucu bulundurmak ve prospektüsünde yazılı şekilde saklamak ve uygulamak zorundadır. Bu hususlar Bakanlık il müdürlüğünce denetlenir ve sonucuna göre gerekli işlem yapılır.

AŞILAMA ve İLAÇLAMALARDA HAVYAN SAHİPLERİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Madde 47 - Hayvan hastalıkları ile mücadele, tedavi veya koruyucu amaçla hükümet veteriner hekiminin yahut onun görevlendireceği veteriner sağlık teknisyeninin yapacağı aşı, serum ve ilaç uygulamalarını hayvan sahipleri yaptırmaya mecburdur. Hayvan sahipleri bu maksatla lüzumlu araç ve gereçleri temin eder ve hükümet veteriner hekiminin alınmasını istediği tedbirleri yerine getirir.

Aşı, serum ve ilaç uygulamaları hükümet veteriner hekiminin tesbit edeceği yerde veya ayrı ayrı yerlerde yapılır.

AŞILAMA ve İLAÇLAMA ÜCRETİ

Madde 48 - Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 4 üncü maddesine göre tesbit edilen hastalıklarla diğer hayvan hastalıklarına karşı yıllık programlara göre hastalıklarla mücadele, tedavi veya koruyucu olarak hükümet veteriner hekimi veya sorumluluğundaki veteriner sağlık teknisyeni tarafından hayvanlara uygulanan aşı, serum ve ilaç tatbikatı için hayvan başına sahiplerince Bakanlıkça tesbit edilmiş olan ücret ödenir. Tesbit edilen tatbikat ücretinin dışında hayvan sahiplerinden ayrıca aşı, serum ve ilacın bedeli alınmaz.

Aşı, serum ve ilaç tatbikatı sonucu hayvan sahiplerinden alınan ücret için, Bakanlıkça düzenlenmiş ve sadece aşı, serum veya ilaç uygulandığını belirtir belge niteliğini taşıyan bir makbuz, tatbikatı yapan tarafından hayvan sahibine verilir.

Bakanlık emri veya programına göre hastalıklarla mücadele, tedavi ve koruyucu maksatla veya hayvan sahibinin isteği üzerine yapılan aşı, serum ve ilaç uygulama ücreti uygulamayı yapana aittir.

PROGRAM DIŞI KORUYUCU AŞILAMALAR

Madde 49 - Bakanlık emri veya programı dışında koruyucu maksatla aşı yaptırmak için Bakanlık il veya ilçe müdürlüklerine müracaat edilebilir. Gerek hayvan sahibi tarafından bizzat, gerekse hükümet veteriner hekimi tarafından bedeli karşılığında aşı üretim yahut stok merkezlerinden gerekli aşı temin edilerek nakil vasıtası hayvan sahibine ait olmak üzere aşı uygulanır. Aşılama ücreti makbuz karşılığı alınır.

HAYVANLARIN İMHASI

Madde 50 - Hastalık çıkan yerdeki hasta ve hastalarla temasta bulunan hayvanların öldürülme ve imha işi il ve ilçelerde belediye temizlik ekipleri, köylerde muhtarın nezaretinde köy bekçi ve korucuları veya bu işin için muhtarlıkça görevlendirilen kişiler tarafından yapılır. Bu husus hayvan sağlık zabıtası komisyonu kararında belirtilir.

Öldürülen hayvanlar gömülür, yakılır veya kimyevi maddelerle imha edilir. Öldürme ve imha işlemlerine dair tanzim edilen tutanak Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne verilir.

GÖMÜLME YERİ

Madde 51 - Hastalık çıkan yerlerde hastalıktan ölen, öldürülen ve imha edilecek hayvanlar için belediye ve köy ihtiyar heyeti su, yol ve meskenlerden uzak gömülme yerleri tespit etmekle yükümlüdürler.

TEMİZLİK ve DEZENFEKSİYON

Madde 52 - Hastalık çıkan yerlerde bulaşmaya vasıta olabilecek eşya ve maddelerden temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi mümkün olanlar temizlenir ve dezenfekte edilir. Mümkün olmayanlar yakılarak imha edilir. Eşya ve maddelerin temizlik işi sahipleri tarafından hükümet veteriner hekiminin gözetiminde yapılır. Temizlenen eşya ve maddeler Bakanlık il veya ilçe müdürlüklerince temin olunan ilaçlarla dezenfekte edilir. Dezenfeksiyona hükümet veteriner hekimi nezaret eder.

TECRİT YERİ

Madde 53 - Hastalık çıkan yerlerde hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanları tecrit etmek için köy ihtiyar heyeti veya belediyeler hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların diğer hayvanlarla temas etmiyecekleri ahır, ağıl gibi kapalı veya etrafı çeşitli şekilde ihata edilmiş açık tecrit yeri göstermekle yükümlüdür. Buraya konulan hayvanlar hakkında hükümet veteriner hekimi tarafından karar verilinceye kadar, iaşe masrafları hayvan sahipleri tarafından temin edilir.

TECRİT YERİNE GİRİŞ - ÇIKIŞLAR

Madde 54 - Hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların bulunduğu yere hükümet veteriner hekimi ve bakıcı dışında kimse giremez. Hükümet veteriner hekimi giriş ve çıkış için fenni tedbirleri almakla yükümlüdür.

DEZENFEKSİYON UYGULAMA TALİMATI

Madde 55 - 08/05/1986 tarihli ve 3285 sayılı Kanuna göre tespit edilen hastalıkların veya ihbarı mecburi olmayan hastalıkların çıkışında, hastalığın sönmesini temin için yapılacak temizleme ve dezenfeksiyonda hayvanların, derilerin, hayvan barınaklarının, hastaların temas ettiği maddelerin nasıl temizlenip dezenfekte edileceği; hastalık çıkan mahaldeki çayır ve meralar, su ve yalaklarda yapılacak işlemler; hangi dezenfektanın nerede ve nasıl kullanılacağı ve dezenfeksiyonlarda dikkat edilecek hususlar ile gerek yurt içi hayvan nakillerinde, gerekse hudut kapılarından ihraç edilen hayvan ve maddeleri ihracatında kullanılan nakil vasıtalarının temizlik ve dezenfeksiyonu ve bunlara verilecek belgelerle ilgili hususlar bu Yönetmeliğe göre çıkarılacak Bakanlık talimatı ile belirlenir.

KORDON ALTINDA HAREKET

Madde 56 - Kordon altına alınmış bulunan yerlerden, hastalığa tutulabilecek, hastalık amili taşıyabilecek veya bulaştırabilecek hayvanlarla bunların her türlü maddelerinin toplatılması, park, pazar ve sergilere gönderilmesi yasaktır.

Kordon bölgesinden hastalığa tutulabilecek hayvanlara ait maddelerin dışında kalan ve hükümet veteriner hekiminin gerekli gördüğü tedbirler alındıktan sonra çıkarılmasına izin verdiği maddeler çıkarılabilir.

İzinsiz çıkarılan hayvan maddelerine bir tutanağa istinaden el konularak, gerekli laboratuvar muayene sonuçlarına göre işleme tabi tutulur. Hastalıklı ve bulaşmadan şüpheliler imha olunur; salimler serbest bırakılarak, çıkaranlarla sahipleri, haklarında 3285 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre işlem yapılmak üzere mahalli mahkemeye sevk edilir.

KORDON SAHASINDAKİ SÜRÜLERİN HAREKET ve BAKIMI

Madde 57 - Kordon altında bulunan yerlerde, hastalığa hassas olan sürülerin bir biriyle temas etmesine izin verilmez. Bu sürülerin kordon mıntıkası dışına çıkarılması yasaktır. Hükümet veteriner hekimi hastalık tamamen söndükten sonra kordonun kaldırılmasını takiben sürülerin hareketine müsaade eder. Kordon altındaki yerlerdeki sürülerin bakım ve iaşe masrafları sahipleri tarafından karşılanır.

KORDON SAHASINDAKİ TOPLU BARINAKLARDA HAREKET

Madde 58 - Kordon sahası içinde bulunan park, pazar, panayır, sergi ve han gibi hayvanların toplu bulunduğu yerler ve yollar, çıkan hayvan hastalığına hassas olan hayvanlara kapatılır. Buralarda bulunan istasyon ve iskelelerden hastalığa hassas bulunan hayvanların çıkmasına izin verilmez. Kesilmek üzere hükümet veteriner hekiminin izin vermesi halinde istasyon ve iskeleden hayvan girişine izin verilir. Bulaşmaya sebep olabilecek ot, saman ve benzeri hayvan yemlerinin kordon sahasından dışarı çıkarılması yasaktır. Üıkarılanlara el konularak imha edilir.

BÖLGESEL SALGIN HASTALIKLARDA GİRİŞ ve ÇIKIŞ YASAĞI

Madde 59 - Bir bölgede hastalık salgın bir hal aldığı zaman hayvan sağlık zabıtası komisyonu kararı ile bölgedeki iskele, istasyon ve hava alanları, genel geçiş yolları, hayvan park, pazar ve panayırları hastalığın söndürülmesine kadar kısmen veya tamamen aynı hastalığa hassas hayvanlara kapatılır. Kesilmek üzere mezbaha ve diğer kesim yerlerine nakledilecek hayvanların bölgeye girmesine izin verilir.

KORDUNUN KALDIRILMASI

Madde 60 - Kordon altına alınan yerlerdeki hayvanların sağlık durumları hükümet veteriner hekimleri tarafından kontrol edilir. Hastalığın söndüğü ve bulaşma tehlikesinin yok olduğu anlaşıldığında hükümet veteriner hekimi kordonun kaldırılmasını hayvan sağlık zabıtası komisyonuna bir raporla teklif eder. Hayvan sağlığı zabıtası komisyonu bu rapora göre Yönetmelikte gösterilen her hastalık nev'ine ait kordon müddeti sonunda kordonun kaldırılmasına karar verir. Hükümet veteriner hekimi hastalıklı yerde gerekli temizlik ve dezenfeksiyonu yaptırır. Kordonun kaldırıldığı Bakanlığa ve diğer illere bildirilir. Hastalığı takiple görevli hükümet veteriner hekiminin düzenlediği hastalık sönüş raporu Bakanlığa gönderilir. Hastalık sönüş raporunun düzenleme şekli talimatında belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM : KORUMA ve TEDAVİ TEDBİRLERİ, YURTİÇİNDE HAYVAN ve HAYVAN MADDELERİNİN NAKİL ve TİCARETİ

KORUYUCU ve TEDAVİ EDİCİ MADDELERİN İMALİ ve KONTROLÜ

Madde 61 - Hayvan hastalıklarına karşı kullanılan ilaç, aşı, serum ve biyolojik maddeleri imal edecek gerçek ve tüzel kişiler Bakanlığa dilekçe ile müracaat eder. Bakanlık uzmanlar heyetinin vereceği rapora göre gerçek ve tüzel kişilere enstitü, laboratuvar veya tesislerinde imalat izni verir.

İmalat yapan gerçek ve tüzel kişiler bunları satışa vermeden önce Bakanlığın göstereceği yerde, gerekli kontrolları yaptırarak uygunluk raporu alırlar. Uygunluk raporu almış olan gerçek ve tüzel kişilere Bakanlıkça ruhsatnamesi verilir.

İLAÇ, AŞI, SERUM ve BİYOLOJİK MADDELERİN İLLERDE KONTROLÜ

Madde 62 - Hayvan hastalıklarına karşı kullanılan, imal veya ithal olunan ilaç, aşı, serum, biyolojik ve kimyasal maddelerin ve veteriner müstahsarların uygunluk raporlarındaki şartları taşıyıp taşımadıkları Bakanlık il müdürlükleri tarafından kontrol edilir. Alınan numuneler Bakanlık enstitü ve laboratuvarlarında tetkik olunur. Yararlı olmadıkları, istenilen şartlarda hazırlanmadıkları ve satış ruhsatnamesindeki esaslara uymadan satıldıkları tespit edilenlere o yerin mülki amirince el konur. Aynı seri numaraların kullanılması ve satışları yasak edilir. İmal veya ithal edenler Cumhuriyet Savcılığına bildirilir. Suçlu bulunan imalatçının ruhsatı iptal edilir. Bunlara aynı isim altında tekrar ruhsat verilmez.

ZATİ İHTİYAÇ KABUL EDİLEN HAYVAN MADDELERİ

Madde 63 - Zati ihtiyaca mahsus veya mahalli pazarlara götürülen hayvan maddeleri için menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu aranmaz. Alım - satıma konu olmamak kaydıyla hayvan maddelerinden 50 kg. et, üç adet küçükbaş, bir adet büyükbaş hayvan derisi, 50 kg. yapağı, 10 kg. tiftik ile 10 kilograma kadar diğer hayvan maddeleri zati ihtiyaç olarak kabul edilir.

HAYVANLAR İÇİN MENŞE ŞAHADETNAMESİ ve SAĞLIK RAPORU ARANMASI

Madde 64 - Mahalli pazarlara sahipleri veya satıcıları tarafından getirilen hayvanlar için çıktıkları yerin muhtarlığı veya belediyesinden menşe şahadetnamesi alınır. Mahalli pazarlarda satışı yapılan ve başka il veya ilçelere nakledilecek hayvanlar için, varsa o yerdeki hükümet veteriner hekimi, yoksa en yakın il veya ilçe hükümet veteriner hekimi menşe şahadetnamesinde yazılı hayvanları muayene ederek veteriner sağlık raporu düzenler. Mahalli pazarlara köyden getirilen kanatlı hayvanlar için menşe şahadetnamesi aranmaz.

BAZI HAYVAN MADDELERİ NAKLİNDE BELGE ARANMAMASI

Madde 65 - Hastalık sebebi ile hayvan sağlık zabıtası komisyonlarınca alınan kararlar dışında, köylerden pazarlara getirilen süt, yumurta, bal ve gübre için menşe şahadetnamesi aranmaz, bu maddeler için veteriner sağlık raporu düzenlenmez.

YURT İÇİNDE ETLERİN NAKLİ

Madde 66 - Yurtiçinde küçükbaş hayvan ve kanatlı etleri bütün gövde halinde veya ortadan ikiye ayrılmış olarak nakledilir. Kesimin yapıldığı belediye veteriner hekimince düzenlenen menşe şahadetnamesi hükümet veteriner hekimince veteriner sağlık raporuna çevrilir. Küçükbaş hayvan etleri Bakanlıkça verilen numarayı taşıyan damga ile mühürlenir. Hükümet veteriner hekiminin raporu bulunan ve damgalanmış olan etlerin gittikleri ve satıldıkları yerlerdeki kontrolü belediyelere aittir.

Büyükbaş hayvan gövdeleri en çok dört parçaya ayrılıp nakledilir. Her parça ayrı ayrı mühürlenir.

Resmi ve özel kombina ve mezbahalardan tam teşekküllü, parçalama tesisleri bulunan ve devamlı veteriner hekim nezaretinde parçalama yaparak özel ambalajlanan etler hariç küçük ve büyükbaş hayvanların etlerinin küçük parçalar veya kıyma halinde nakline izin verilmez.

Hükümet veteriner hekimi nakledilecek etleri vasıtalara yüklemeden önce muayene ve mühürlerini kontrol eder. Mühürlenmemiş etlerin nakline izin verilmez. Parça et naklinde, etlerin veteriner hekim nezaretinde parçalandığına dair ilgili veteriner hekim tarafından tanzim edilip imzalanmış bir veteriner raporu aranır. Mezbaha, kombina veya kesim yeri idarecileri hükümet veteriner hekimine görevini yaparken her türlü yardımı ve kolaylığı göstermek zorundadır.

Özel mezbaha, kombina ve kesim yerlerinden il veya ilçelere nakledilecek etler sorumlu veteriner hekim tarafından Bakanlıkça verilmiş numarayı taşıyan damga ile mühürlenir. Müessesenin sorumlu veteriner hekimi tarafından tanzim edilen ve etlerin sağlıklı hayvanlardan istihsal edildiğini belgeleyen rapor, o yerdeki il veya ilçe hükümet veteriner hekimi tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra veteriner sağlık raporuna çevrilir. Etlerin nakledildikleri ve satıldıkları yerlerdeki kontrolü belediyece yapılır. Bakanlıkça verilmiş numarayı taşıyan damga ile mühürlenmiş etler nakledildikleri yerin mezbahasında ikinci defa mühürlenmez. Buralarda işlenmiş et ve ürünlerinin naklinde menşe şahadetnamesi ve veteriner sağlık raporu istenmez. Salgın ve bulaşıcı hayvan hastalığı çıktığında hayvan sağlık zabıtası komisyonunca alınacak kararlar uygulanır.

HAYVAN MADDELERİNİN NAKLİ

Madde 67 - Bağırsak, sakatat, kan ve kemik nakli belediyeden alınan menşe şahadetnamesinin Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünde görevli hükümet veteriner hekimince veteriner sağlık raporuna çevrilmesiyle yapılır. Tırnak nakli belediye veya muhtarlıkça verilen menşe şahadetnamesi ile yapılır.

Deri, yün, yapağı ve tiftik nakli muhtarlık veya belediyeden alınan menşe şahadetnamesinin Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünde görevli hükümet veteriner hekimince veteriner sağlık raporuna çevrilmesiyle yapılır.

YURT İÇİNDE HAYVANLARIN NAKLİ

Madde 68 - İl veya ilçelerden başka il veya ilçelere hayvan naklinde sahiplerince belediyeden veya köy muhtarlığından menşe şahadetnamesi alınır. Tespit edilmiş muayene yerinde hayvanlar hükümet veteriner hekimince muayene ve kontrol edilir. Muayene yeri dışındaki hayvanların muayenesi sahiplerince temin olunacak vasıta ile mahalline gidilerek yapılır. Sağlıklı bulunanlar Bakanlıkça verilen talimata göre işaretlenir. Belediyece verilen menşe şahadetnamesi hükümet veteriner hekimi tarafından veteriner sağlık raporuna çevrilir.

NAKİLLERDE SAĞLIK RAPORU MECBURİYETİ

Madde 69 - Hayvan ve hayvan maddelerinin nakli için hükümet veteriner hekimince düzenlenmiş veteriner sağlık raporunun nakliyat sırasında bulundurulması zorunludur. Menşe şahadetnamesini mahallindeki Bakanlık il veya ilçe müdürlüklerinde veteriner sağlık raporuna çevirmeyenlerin hareketine izin verilmez.

BELGESİZ NAKİLLERDE YAPILACAK İŞLEMLER

Madde 70 - Ticari maksatla hayvan ve hayvan maddelerinin menşe şahadetnamesiz ve veteriner sağlık raporsuz nakledildiğinin tespiti halinde, hayvanlar ve hayvan maddeleri zabıtaca alıkonulur. Mahallinde bulunan hükümet veteriner hekimi hayvanları müşahadeye alır. Hayvanların menşelerinin tespiti halinde Bakanlık il veya ilçe müdürlüğü ile irtibat kurularak hastalık durumu araştırılır. Menşeinde hastalık bulunmadığı anlaşılırsa hayvan sahipleri hakkında Kanunda yazılı cezai işlem yapılmakla beraber veteriner sağlık raporu verilerek hayvanlar serbest bırakılır. Hayvan maddelerinin menşeinde hastalık bulunmadığı tespit edilirse veteriner sağlık raporu düzenlenerek serbest bırakılır. Sahipleri veya nakliyecileri savcılığa bildirilir.

Hayvanların menşeinin tespit edilmediği hallerde bütün masrafları sahiplerine ait olmak üzere 21 gün müşahadeye tabi tutulur. Müşahade sonunda hastalıksız olduğu anlaşılan hayvanlar veteriner sağlık raporu verilerek serbest bırakılır. Sahipleri ve nakliyecileri hakkında Kanunda yazılı cazai işlem uygulanır. Hayvan maddeleri masrafları sahiplerine ait olarak hükümet veteriner hekimi nezaretinde dezenfekte edilir. Kanunda yazılı cezai işlemler yapılır ve veteriner sağlık raporu verilerek serbest bırakılır. Dezenfeksiyon yapılması mümkün olmayan hayvan maddeleri usulüne göre gömülür, yakılır veya kimyasal maddelerle imha edilir.

Menşe şahadetnamesiz ve veteriner sağlık raporsuz sevk edildikleri görevlilerce tespit edilen hayvanların hükümet veteriner hekimince muayenesi sonunda salgın ve bulaşıcı hastalığa tutuldukları anlaşılırsa derhal bulundukları mahalde karantinaya alınır. Hastalığın nev'ine göre bu Yönetmelikte belirtilen işlemler yapılır. Bakanlığın, hayvanların menşeindeki il veya ilçe müdürlüğüne durum bildirilir. Hayvanların bulundukları yer hastalıklı bölge ilan edilir ve kordon konulur. Kordon müddeti sonunda sağlıklı olanlara veteriner sağlık raporu verilerek serbest bırakılır. Sahipleri ve nakliyecileri hakkında Kanundaki cezai işlem uygulanır. Hastalıklı hayvan maddeleri tazminatsız olarak imha edilir.

RESMİ KOMBİNALARDAN NAKİL

Madde 71 - Veteriner hekim çalıştıran ve Bakanlığın numaralı damgasına sahip olan resmi kombinalardaki kesilen hayvanların mühürlü et ve sakatatı kuruma ait vasıtalarla il veya ilçedeki satış yerlerine nakledilirken veteriner sağlık raporu istenmez.

BELGELERİN GEÇERLİLİK SÜRESİ

Madde 72 - Veteriner sağlık raporları ve menşe şahadetnamelerinin geçerlilik süresi tanzim tarihinden itibaren 21 gündür.

MENŞE ŞAHADETNAMESİNİN DÜZENLENMESİ

Madde 73 - Muhtarlık veya belediyelerce verilecek menşe şahadetnamesinde hayvan ve hayvan maddesini sevk edenin adı, soyadı, açık adresi, hayvan veya hayvan maddesinin nev'i, cinsi, miktarı, götürülecek yerin adı ve varsa adresi, köy veya belediye hudutları içerisinde bir aydan beri hayvan hastalığı bulunmadığı ve tanzim edenin adı soyadı, unvanı ve tarihi yazılır; resmi mühürle mühürlenip imza edilir.

VETERİNER SAĞLIK RAPORUNUN DÜZENLENMESİ

Madde 74 - Hayvan ve hayvan maddeleri sevkiyatında veteriner sağlık raporu hükümet veteriner hekimi tarafından düzenlenir. Veteriner sağlık raporları Bakanlıkça cilt ve seri numaralı olarak bastırılıp soğuk damga yaptırılarak dağıtılır. Bakanlık il müdürlükleri gönderilen rapor ciltlerini muhafaza altında bulundurur; ilçelere ve şube müdürlüğüne verdikleri raporların cilt ve seri numaralarını özel bir deftere yazar. Bakanlık il/ilçe müdürlüğü hayvan ve hayvan maddelerinin sevkiyatında muayene işi ile görevlendirdikleri hükümet veteriner hekimlerine cilt ve seri numarası kayıtlı bir cilt raporu kullandırır. İşlemde bulunan cilt bitmeden yeni bir ciltten rapor verilmez. Bitmiş veteriner sağlık raporlarının dip koçanları Bakanlık il ve ilçe müdürlüklerince geri alınır ve saklanır.

Veteriner sağlık raporları biri dairesinde bırakılan dip koçan, diğeri sahibine/ihracatçıya verilen rapor olarak düzenlenir. Her ikisinde de hayvan ve hayvan maddesinin sahibi veya nakliyecinin adı soyadı, adresi, nakledilen hayvan veya maddenin nev'i, cinsi, miktarı (kiloadet), çıktığı yer, varış yeri, menşe şahadetnamesinin alındığı yer ve tarihi, aşı ve biyolojik madde tatbik edildiyse seri numarası ve tarihi yazılır. Düzenleyen veteriner hekimi adını, soyadını, Bakanlık sicil numarasını, tarihini yazar ve imzalar; resmi mühürle mühürler. Gerekli durumlarda nakledenin hüviyeti tespit edilerek dip koçana yazılır. Rapor imza karşılığı nakledene verilir.

(Son fıkra Mülga: 05/06/1995 - 95/6966 K.)

NAKİLLERDE MENŞE ŞAHADETNAMESİ ve VETERİNER SAĞLIK RAPORU ARANMASI

Madde 75 - Yurt içinde, hayvan ve zati ihtiyaç haricindeki hayvan maddelerinin nakliyatında menşe şahadetnamesi ve veteriner sağlık raporu alınması zorunludur. Görevli bulundukları bölgelerde polis, trafik polisi, jandarma, belediye zabıta memurları, iskele ve liman memurları, köy muhtarları, koruma bekçileri, köy ve mahalle bekçileri, kara, hava ve deniz yoluyla yapılan nakliyat sırasında menşe şahadetnamesi ve veteriner sağlık raporu bulunup bulunmadığını kontrol eder. Menşe şahadetnamesiz veya raporsuz olanları alıkoyarak mülki idare amirine bildirir. Mülki amir Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne haber vererek gerekli fenni ve idari tedbirlerin alınmasını temin eder.

HAYVAN ALIM ve SATIMLARI

Madde 76 - şehir ve kasaba belediyeleri ve köylerde muhtarlıklar belli günlerde açılan hayvan alım ve satımlarının yapıldığı hayvan park ve pazar veya panayır yerini tespit eder; bu yerler dışında alım ve satımları yasaklar. Hayvan park, pazar ve panayırları, tercihen mezbahaların civarında kurulur. Buralara getirilen hayvanlar belediye zabıtası ve hükümet veteriner hekimi tarafından kontrol edilir. Hayvanlara ait menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu bulundurulması zorunludur. Park, pazar ve panayırlar dağıldıktan sonra belediye ve muhtarlıklarca temizliği ve dezenfeksiyonu yapılır, yaptırılır.

KURBAN BAYRAMINDAKİ ALIM ve SATIMLAR

Madde 77 - Kurban bayramlarında, küçük ve büyükbaş kurbanlık hayvan alım ve satımları park, pazar ve panayır yerleri haricinde de yapılabilir.

TEŞHİR ve YARIŞMALARDA KONTROL

Madde 78 - Teşhir için fuara, sergi ve panayırlara getirilen hayvanların menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu bulunması zorunludur. Hükümet veteriner hekimi bu yerlerde hayvanların sağlık kontrolunu yapar. Menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporu olmayan hayvanların teşhirine ve yarışmalara katılmasına izin verilmez.

HAYVAN PANAYIRLARININ AÇILMA İZNİ

Madde 79 - Kasaba, şehir belediyeleri ve köy muhtarlıkları hayvan panayırları açmak için mahallin en büyük mülki amirine açılış tarihinden en az 2 ay önce yazılı olarak müracaat eder. İl veya ilçe müdürlükleri ve hayvan sağlık zabıtası komisyonu hayvan panayırının kurulacağı yerin çevredeki iskan alanlarına gürültü ve fena koku nedeniyle rahatsız etmeyecek uygun bir mesafede bulunup bulunmadığını inceler. Komşu şehir ve kasabalarda salgın hayvan hastalığı olup olmadığını araştırır. Panayır esnasında çıkması muhtemel hastalıklara karşı tedbirlerini alır ve panayır hakkındaki görüşünü açılışından en az 20 gün önce Bakanlığa bildirerek açılma izni istenir.

PANAYIRLARDA HASTALIK ÇIKIŞI

Madde 80 - Hayvan panayırının açılışından itibaren hükümet veteriner hekimi gelen hayvanların menşe şahadetnamelerini veya sağlık raporlarını kontrol eder. Panayıra gelen hayvanlarda hastalık tespiti durumunda, panayır o yerin mülki amirince derhal kapatılır. Hasta, hastalıktan şüpheli ve sirayete maruz olanlarla hastalığın nev'ine göre bu Yönetmelikte belirtilen işlemler uygulanır. Hasta hayvanların menşeine durum bir yazı ile bildirilir.

SİRK HAYVANLARINDA AŞI BELGESİ ARANMASI

Madde 81 - Panayırlardaki, açılan sirklerdeki yabani hayvanlardan da kuduz hastalığına hassas olanlarına teşhir tarihinden en az bir ay önce aşı yapıldığına dair veteriner sağlık raporunun gösterilmesi zorunludur. Kuduz aşısı yapıldığına dair rapor veya belgenin geçerlilik süresi aşı tatbik tarihinden itibaren bir senedir.

HAYVAN TOPLAMA İZNİ

Madde 82 - Yurt içinde veya yurt dışında bulaşıcı ve salgın hayvan hastalığı nedeniyle hassas bölgeler Bakanlıkça tespit ve ilan olunur. Buralardan hayvan toplamak ve nakletmek isteyenler en büyük mülki amire dilekçeyle başvurur. Müracaat Bakanlık il müdürlüğünce incelenir. Uygun olduğu anlaşılırsa valilikçe mülki sınırlar dahilinde hayvan toplama izni verilir.

Verilen izinle toplanan hayvanlar hükümet veteriner hekimince muayene edilir. Hastalıksız hayvanlar aşılanır. Aşı tatbikinden 15 gün sonra veteriner sağlık raporu düzenlenir ve nakline müsaade edilir.

Hassas bölge ilan edilen yerlerden izin alınmadan toplanan hayvanlar hükümet veteriner hekimince 21 gün müşahadeye alınır. Müşahade sonunda sağlam bulunanlar hassas bölge ilanına neden olan bulaşık hayvan hastalığına karşı aşılanır. Veteriner sağlık raporu verilerek hayvanların nakline izin verilir. Toplayanlar hakkında kanuni işlem yapılır.

HAYVAN SÜRÜLERİNİN HAREKETİ

Madde 83 - İller mera ve yaylalara hareket edecek sürülerin takip edecekleri güzergah ve yolları il hayvan sağlık zabıtası komisyonu marifetiyle tespit ederek her yılın en geç Ocak ayı başında ilan ederler. Sürülerin bu güzergah ve yolları takip etmeleri zorunludur.

Hayvan sahipleri her çeşit damızlık, besi ve çift hayvanları için mera ve kışlaklarına hareketten 20 gün evvel bulundukları yerin muhtarlığına müracaat ederek menşe şahadetnamesi alır. Menşe şahadetnamesi ile en yakın Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne başvurulur. Hayvanlarda salgın ve bulaşıcı hastalık bulunmadığı muayene sonucu anlaşılanlara veteriner sağlık raporu verilerek hareketlerine müsaade edilir. Bulaşık ve salgın hastalık bulunan veya hastalıktan şüphe edilen hayvanların hareketleri hastalığın sönmesine veya şüphenin giderilmesine kadar geciktirilir.

Harekete geçen sürülerin geçeceği saha dahilinde Bakanlık il müdürlüklerince muayene yerleri kurulur. Hayvanların bu muayene yerlerinden geçirilmesi mecburidir. Muayene yerlerinde hareket halindeki sürülerin menşe ve veteriner sağlık raporları hükümet veteriner hekimince kontrol ve vize edilir.

İl Hayvan sağlık zabıtası komisyonunca tespit edilen güzergah ve yolu takip etmeyen ve muayene mevkilerinde menşe şahadetnamesi veya veteriner sağlık raporunu vize ettirmeyenler hakkında genel hükümlere göre işlem yapılır.

BELGESİZ SÜRÜLER HAKKINDAKİ İŞLEMLER

Madde 84 - Menşe şahadetnamesi ve veteriner sağlık raporu almadan hareket eden hayvanlar tespit edildikleri yerde 21 gün karantinaya alınır. Karantina sonunda sağlam olanlara hükümet veteriner hekimince veteriner sağlık raporu düzenlenir ve hareketlerine izin verilir. Menşe şahadetnamesiz ve raporsuz hareket eden hayvan sahipleri hakkında cezai hükümler uygulanır.

MERA ve YAYLAYA ÇIKIŞLARDA AŞI UYGULAMALARI

Madde 85 - Mera ve yaylalara hareket edecek sürülerin geçeceği yerlerde hastalık şüphesi varsa hareketlerinden 20 gün önce sürülerdeki hayvanların hastalığa karşı aşılanması mecburidir. Sahiplerine aşı tatbik edildiğine dair belge verilir.

Sürü sahipleri mera ve yaylalara hareket etmeden 20 gün önce koruyucu olarak hayvanlarına aşı yapılmasını isteyebilir. Aşı bedeli ve nakil vasıtası ücreti sürü sahibi tarafından karşılanmak suretiyle bu istekleri il veya ilçe müdürlüğü tarafından yerine getirilir.

HAYVANLA NAKLİYECİLİK YAPANLAR

Madde 86 - Hayvanla nakliyecilik yapanlar mahalli belediyeye dilekçe ile müracaat ederek ruhsat almak zorundadır. Belediye bu müracaatı Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne bildirir. Hükümet veteriner hekimi nakliyecilikte çalıştırılacak hayvanı muayene eder. Tek tırnaklı hayvanlara mallein uygulayarak ruam hastalığını araştırır. Sağlam bulunan hayvanlar için rapor düzenleyerek belediyeye verir. Belediye, olumlu rapor almış olan hayvanların nakliyecilikte çalıştırılacağına dair ruhsat tanzim eder. Nakliyecilikte çalıştırılan tek tırnaklı hayvanların altı ayda bir ruam hastalığı bakımından hükümet veteriner hekimine kontrol ettirilmeleri ve belge almaları mecburidir. Kontrol belgesi istendiğinde nakliyeciler göstermek zorundadır.

HAYVANLARIN HASTALIKLI YERLERDEN GEÇİRİLMESİ

Madde 87 - Mahalli hayvan sağlık zabıtası komisyonlarınca hastalıklı olduğu ilan edilen yerlerden, menşe şahadetnamesi ve veteriner sağlık raporu olsa bile, o hastalığa hassas hayvanların geçirilmeleri yasaktır. Ancak hastalıklı yerler den geçirilmelerinde zaruret olan hayvanlar için sahipleri veya nakliyecileri en yakın Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden izin alır. Hastalıklı yerlerden geçirilmesine izin verilen hayvanların geçişi tamamlanıncaya kadar hükümet veteriner hekimi denetler. Hastalıklı yerlerden geçirilmesine izin verilen hayvanların bu yerde vasıtalardan indirilmesine müsaade edilmez. İndirilen hayvanlar bulundukları yerde 21 gün karantinaya alınır. Karantina sonunda hükümet veteriner hekimince sağlam oldukları tespit edilenlerin kapalı vasıtalar içinde hastalıklı yerden çıkarılmasına müsaade edilir. Hastalıklı yerlerden geçirilen hayvanlara hastalıklı bölgedeki su ve yemler verilmez.

NAKİL ARAÇLARININ DEZENFEKSİYONU

Madde 88 - Hayvanları veya hayvan maddelerini nakleden kara, deniz ve hava vasıtalarının nakil sonunda sahipleri tarafından temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi mecburidir. Bu gibi vasıtaların nakliyattan sonra temizlenip temizlenmediği hükümet veteriner hekimince kontrol edilir ve bir rapora bağlanır. İlaçlanmış her türlü vasıtaya dezenfekte edildiğine dair bir etiket yapıştırılır ve sahibine veteriner hekimce bir belge verilir. Belgesi bulunmayan vasıtalarla hayvan ve hayvan maddelerinin nakline müsaade edilmez.

ALTINCI BÖLÜM : HASTALIKLARLA MÜCADELE ve DENETİM

MAHALLİ İDARELERİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Madde 89 - İl özel idareleri ve belediyeler hayvan hastalıkları ile mücadele için mali imkanlarını ve hayvan varlığını gözönüne alarak her yıl bütçelerine yeterli miktarda ödenek koymak ve mücadeleye katılmak zorundadır.